
Autorka: Marta Byczkowska – Nowak
Wydawnictwo: Znak Literanova
Gatunek: biografia
Liczba stron: 536
Data wydania: styczeń 2025 r.
Jedna z lepszych biografii, jakie miałam okazję ostatnio przeczytać. Chyba każdy z nas zna zbiór opowiadań “Pożegnanie z Marią”?
“Myśli prędko, chodzi prędko, mówi prędko, ba! – nawet w szachy gra prędko”.
Wartościowa, przemyślana, emocjonująca biografia. Wnikliwy portret, jednego z najważniejszych polskich pisarzy XX wieku. Pisarz jest znany przede wszystkim z przejmujących, do bólu prawdziwych opowiadań o obozach koncentracyjnych. Biografia ukazuje nam przede wszystkim człowieka, który był świadkiem i przeżył straszne rzeczy. Doświadczył tragedii, które go naznaczyły, wryły się w niego, miały ogromny wpływ na jego życie i twórczość.
“W obozie to punk widzenia człowieka, który patrzy na świat bez osłonek, dostrzegając więcej niż pomieścić może układanka z prostych alternatyw: dobry – zły, ofiara – kat, święty – diabeł”.

Rzetelna, dociekliwa, napisana pięknym językiem biografia, którą czyta się dobrze, ale wymaga skupienia, zadumy, spokoju. Autorka wykonała ogromną pracę, włożyła w nią dużo serca, oddała w ręce czytelnika lekturę wybitną. Przemierzamy kręte ścieżki życia Tadeusza Borowskiego. Wyraźne odniesie do wszystkich kluczowych, istotnych momentów jego trudnej codzienności. Jego dzieciństwo nie było łatwe, przyszedł na świat w czasach represji sowieckich, jego matka była trudną osobą, choroba brata, poczucie, że może liczyć tylko na siebie. Nigdy nie zaznał ciepła domu rodzinnego. Od zawsze angażował się społecznie, lubił się uczyć i dużo czytał. Więzienie na Pawiaku, wywózka do Auschwitz, pobyt w obozie. A obok wpływ, jaki te wydarzenia miały na psychikę pisarza i dalej na jego życie osobiste i twórczość. Borowski był postacią skomplikowaną, przeżył wiele, zbyt wiele, doświadczył ogromu zła. Kobietą jego życia była Maria, ona również przeżyła Auschwitz. Był buntownikiem i idealistą, skłócony ze sobą, targany wewnętrznymi konfliktami, poczuciem winy, pełen sarkazmu, nie mógł znieść otaczającej go obłudy. Nigdy nie znalazł spokoju. Cierpiał na depresję. Jego życie zakończyło się tragicznie, popełnił samobójstwo, niebawem po narodzinach córki.
Bibliografia, źródła historyczne, z których korzystała autorka, są bardzo bogate. Liczne zdjęcia pisarza, jego bliskich, dokumenty, pobyt w obozie zasługują na duży plus.
Dokonała, trudna, wymagająca, chwilami wstrząsająca lektura. Daje do myślenia, trudno przejść obok niej obojętnie. Często, podczas czytania miałam wrażenie, że z boku przyglądam się życiu Borowskiego. Za książkę dziękuję wydawnictwu Znak Literanova. Bardzo, bardzo polecam!
